Βρογχοσκόπηση

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΒΡΟΓΧΟΣΚΟΠΗΣΗ;

Η βρογχοσκόπηση είναι μία εξέταση που επιτρέπει στον πνευμονολόγο να εξετάσει τους αεραγωγούς του αναπνευστικού. Γίνεται είτε για διαγνωστικούς λόγους, είτε για θεραπευτικούς.

Συνήθως συστήνεται για:

• Διερεύνηση συμπτωμάτων, όπως επίμονος βήχας, αιμόπτυση, βράγχος φωνής ή δύσπνοια, τα οποία δεν έχουν προφανή διάγνωση. Γίνεται έλεγχος των αεραγωγών για σημεία φλεγμονής ή καρκίνου και λήψη βιοψιών.

• Αν υπάρχει επίμονη ατελεκτασία (μείωση όγκου πνεύμονα ή πίεση πνεύμονα). Τότε μπορεί να διαπιστωθεί ύπαρξη ξένου σώματος ή όγκος, καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν απόφραξη. Αν είναι εφικτό γίνεται αφαίρεση της αιτίας της απόφραξης, μπορεί να ληφθούν βιοψίες ή να γίνει προσπάθεια διάνοιξης του αεραγωγού με τοποθέτηση ειδικού στεντ (stend).

• Σε περίπτωση παθολογικής ακτινογραφίας θώρακα ή αξονικής τομογραφίας, προκειμένου να διερευνηθεί ύποπτη μάζα ή ανεξήγητες βλάβες. Γίνεται εξέταση των υλικών που λαμβάνονται από την βρογχοσκόπηση για στοιχεία λοίμωξης, καρκίνου ή κάποιας άλλης φλεγμονής.

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

• Εξετάσεις αίματος απαιτούνται προκειμένου να αποκλεισθούν προβλήματα αιμορραγικής διάθεσης ή μεταδοτικά λοιμώδη νοσήματα (ηπατίτιδα Β, ηπατίτιδα C, AIDS).

• Ίσως χρειασθεί να διακόψεις την αντιπηκτική αγωγή, που ενδεχομένως λαμβάνεις (ασπιρίνη, κλοπιδογρέλη ή βαρφαρίνη), κάποιες μέρες πριν τη βρογχοσκόπηση. Είναι σημαντικό να κατανοήσεις πλήρως πως και αν πρέπει να πάρεις φάρμακα πριν την εξέταση και να αναφέρεις τυχόν αλλεργικές αντιδράσεις σε φάρμακα ή κατά τη διάρκεια οδοντιατρικών εργασιών.

• Είναι πολύ σημαντικό να μην φας και να μην πιεις οτιδήποτε, τουλάχιστον 8 ώρες πριν τη βρογχοσκόπηση. Αν υπάρχει τεχνητή οδοντοστοιχία πρέπει να αφαιρεθεί.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Η βρογχοσκόπηση συνήθως γίνεται σε ένα ειδικά οργανωμένο ενδονοσοκομειακό χώρο, που ονομάζεται βρογχολογικό εργαστήριο. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να γίνει στο χειρουργείο ή στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Πριν την εξέταση χορηγούνται κατασταλτικά φάρμακα από το στόμα, ενδομυϊκά ή ενδοφλέβια, ώστε ο εξεταζόμενος να είναι ήρεμος και περισσότερο συνεργάσιμος.

Κατά την εξέταση θα είσαι συνδεδεμένος με παλμικό οξύμετρο και ίσως απαιτηθεί χορήγηση οξυγονοθεραπεία με ρινικό καθετήρα.

Τοπικά στο φάρυγγα και στο λάρυγγα χορηγείται αναισθητικό με μορφή σπρέι (spray), ώστε να αποφευχθεί ο βήχας κατά την εξέταση. Μπορεί το τοπικό αναισθητικό να έχει άσχημη γεύση, μα είναι απαραίτητο για την εξέταση.

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΒΡΟΓΧΟΣΚΟΠΙΟΥ

Κατά τη διάρκεια της βρογχοσκόπησης, τοποθετείται στη μύτη ή στο στόμα ένας λεπτός σωλήνας (σαν χοντρό καλαμάκι) που ονομάζεται βρογχοσκόπειο. Στην άκρη του βρογχοσκοπείου υπάρχει μια πολύ μικρή κάμερα που μεταφέρει εικόνες σε μια οθόνη. Συνήθως γίνεται με εύκαμπτο σωλήνα.

Τοποθετείται είτε στο στόμα είτε στη μύτη και προωθείται στο πίσω μέρος του λαιμού, μέσω των φωνητικών χορδών και φθάνει στους αεραγωγούς. Μερικοί ασθενείς έχουν τάση για βήχα ή μπορεί να αισθανθούν πως δεν τους φθάνει ο αέρας. Στις περιπτώσεις που υπάρχει σημαντική δυσφορία, μπορεί να δοθεί μεγαλύτερη αναισθησία.

Αφού το βρογχοσκόπιο περάσει τις φωνητικές χορδές, υπάρχει δυσκολία στην ομιλία. Αυτό μπορεί να τρομάξει τον ασθενή, μα είναι αναμενόμενο και υποχωρεί όταν απομακρύνεται το βρογχοσκόπιο. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης παρακολουθούνται τα επίπεδα του οξυγόνου του αίματος, ώστε να είμαστε σίγουροι πως λαμβάνει ο ασθενής επαρκή αέρα.

ΕΞΕΤΑΣΗ

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο ασθενής ακούει τον πνευμονολόγο που εξηγεί τι γίνεται σε κάθε στάδιο. Συχνά, ο ιατρός παίρνει υγρά ή δείγματα ιστών μέσω του βρογχοσκοπίου. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας μπορεί ο ιατρός να ζητήσει από τον ασθενή να κρατήσει την αναπνοή του για μικρά διαστήματα. Γενικά, δεν πρέπει ο ασθενής να νιώσει πόνο.

ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Η βρογχοσκόπηση είναι ασφαλής εξέταση. Οι επιπλοκές είναι σπάνιες και συνήθως ασήμαντες. Σε μια μελέτη που έγινε σε 4000 ασθενείς που βρογχοσκοπήθηκαν σε ένα πανεπιστημιακό νοσοκομείο, παρατηρήθηκαν επιπλοκές στο 1,3% των περιπτώσεων. Οι επιπλοκές σχετίζονται με την ίδια την εξέταση ή με παρενέργειες των αναισθητικών φαρμάκων που μπορεί να χορηγηθούν. Μπορεί να παρουσιασθεί μικρή αιμόπτυση (μετά τη λήψη βιοψίας, που παρέρχεται μόνη της χωρίς θεραπεία), ήπια πυρετική κίνηση (παρέρχεται μόνο με αντιπυρετικό) και ήπια υποξυγοναιμία (διορθώνεται με λήψη οξυγόνου με ρινικό καθετήρα για μικρό χρονικό διάστημα μετά την εξέταση).

ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ

Συνήθως ο ασθενής χρειάζεται παρακολούθηση 2–3 ώρες μετά την εξέταση. Δεν επιτρέπεται στον ασθενή να φάει ή να πιει κάτι αυτό το διάστημα, ώστε να περάσει η επίδραση των φαρμάκων αναισθησίας.

Αν ο ασθενής επιστρέψει στο σπίτι του την ίδια μέρα της εξέτασης, δεν πρέπει να οδηγήσει ή να κάνει βαριά χειρονακτική εργασία. Είναι καλό αυτή την ημέρα να έχει δίπλα του ένα συνοδό, ώστε να τον οδηγήσει στο σπίτι και να του προσφέρει βοήθεια.

Κατά την ημέρα της βρογχοσκόπησης στο σπίτι, ο ασθενής μπορεί να έχει πονόλαιμο, βράγχος φωνής ή μυαλγίες. Αυτά μπορεί να συμβούν φυσιολογικά. Ωστόσο, πρέπει να επικοινωνήσεις με τον ιατρό σου, αν εμφανίσεις δύσπνοια ή σοβαρό πόνο στο στήθος ή μεγάλη αιμόπτυση (περισσότερο από ½ ποτήρι). Πυρετός μπορεί να εμφανισθεί (έως 38⁰C) το πρώτο 24ωρο, αλλά πρέπει ο ασθενής να επικοινωνήσει με τον ιατρό του αν διαρκέσει περισσότερο.

Ο πνευμονολόγος διαθέτει μια πρώτη εκτίμηση της εξέτασης αμέσως μετά την βρογχοσκόπηση. Τα αποτελέσματα της βιοψίας, των μικροβιολογικών και κυτταρολογικών εξετάσεων απαιτούν περισσότερο χρόνο, ανάλογα με τη διαθεσιμότητα των εργαστηρίων και των αντιδραστηρίων. Ο ασθενής ενημερώνεται για το πότε μπορεί να επικοινωνήσει με τους υπεύθυνους τους βρογχολογικού εργαστηρίου ή τον ιατρό του.