Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ (ΧΑΠ);

Η ΧΑΠ είναι μία νόσος των πνευμόνων που προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή. Στους ασθενείς με ΧΑΠ, οι αεραγωγοί – δηλαδή οι διακλαδιζόμενοι σωλήνες που μεταφέρουν αέρα εντός των πνευμόνων – στενεύουν και υφίστανται βλάβη (βλ. Εικόνα 1). Αυτό κάνει τους ασθενείς να αισθάνονται δύσπνοια και κόπωση. Η ΧΑΠ μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις. Δεν θεραπεύεται πλήρως και συνήθως χειροτερεύει με το πέρασμα του χρόνου. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπευτικές μέθοδοι που μπορούν να βοηθήσουν.

Μπορεί να έχετε ακούσει την ΧΑΠ να αναφέρεται ως "χρόνια βρογχίτιδα" ή "εμφύσημα". Αυτοί είναι οι τύποι της ΧΑΠ.

ΓΙΑΤΙ ΕΠΑΘΑ ΧΑΠ;

Η συνηθέστερη αιτία της ΧΑΠ είναι το κάπνισμα. Το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στους πνεύμονες και άρα ΧΑΠ. Επίσης η ΧΑΠ μπορεί να οφείλεται στην εισπνοή τοξικών καπνών και αερίων.

Φυσιολογικά, ο αέρας που εισπνέουμε, περνά από τη μύτη και το στόμα διαμέσου των αεραγωγών σε μικροσκοπικούς σάκους του πνεύμονα, τις κυψελίδες. Από τις κυψελίδες, το οξυγόνο που εισπνέουμε, περνά διαμέσου του τοιχώματός τους στην κυκλοφορία του αίματος. Το διοξείδιο του άνθρακα κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση, απομακρύνεται από την κυκλοφορία προς τις κυψελίδες, και στη συνέχεια αποβάλλεται με την εκπνοή (βλ. Εικόνα 2). Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ένα παραπροϊόν του μεταβολισμού, και πρέπει να αποβάλλεται με σταθερό ρυθμό.

Στους ασθενείς με ΧΑΠ, ερεθιστικά αέρια και σωματίδια εισπνέονται με το κάπνισμα (ενεργητικό ή παθητικό) ή άλλων αερίων ή σωματιδίων. Αυτά τα αέρια και τα σωματίδια βλάπτουν τους αεραγωγούς και τους πνεύμονες και προκαλούν οίδημα (φλεγμονή). Στο πέρασμα του χρόνου, η φλεγμονή χρονίζει, ο ιστός των πνευμόνων καταστρέφεται και μπορεί να αναπτυχθεί ουλώδης ιστός (βλ. Εικόνα 3).

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΧΑΠ;

Αρχικά, η ΧΑΠ συνήθως δεν έχει κανένα σύμπτωμα. Καθώς επιδεινώνεται μπορεί να σας προκαλέσει:

• Δύσπνοια, ειδικά όταν κινείστε

• Συριγμό (θόρυβο που μοιάζει με σφύριγμα όταν αναπνέετε)

• Βήχα και απόχρεμψη (πτύελα)

Επίσης οι ασθενείς με ΧΑΠ διατρέχουν κίνδυνο για:

• Λοιμώξεις, όπως πνευμονία

• Καρκίνο πνεύμονα

• Καρδιακά νοσήματα

ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΙΔΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΠ;

Ναι. Ο πνευμονολόγος θα σας υποβάλλει σε μία εξέταση που ονομάζεται σπιρομέτρηση, προκειμένου να σας ελέγξει για ΧΑΠ. Στη διάρκεια της σπιρομέτρησης παίρνετε μία βαθία αναπνοή, και στη συνέχεια φυσάτε όσο πιο δυνατά και γρήγορα μπορείτε μέσα σε έναν σωλήνα. Μία συσκευή που είναι συνδεδεμένη με τον σωλήνα μετρά πόσο αέρα μπορείτε να εκπνεύσετε από τους πνεύμονές σας, και πόσο γρήγορα μπορείτε να εκπνεύσετε.

Αν τα αποτελέσματα της σπιρομέτρησής σας δεν είναι φυσιολογικά, ο πνευμονολόγος σας θα σας χορηγήσει κάποιο εισπνεόμενο φάρμακο. Στη συνέχεια, θα σας υποβάλλει εκ νέου σε σπιρομέτρηση. Αυτό θα βοηθήσει τον ιατρό σας να διαπιστώσει αν το πρόβλημά σας οφείλεται στη ΧΑΠ ή σε κάποιο άλλο νόσημα του αναπνευστικού, όπως το άσθμα. Τα άτομα με άσθμα, συνήθως έχουν φυσιολογικά αποτελέσματα μετά τη χρήση του εισπνεόμενου φαρμάκου. Τα άτομα με ΧΑΠ όχι.

ΔΙΑΚΟΨΤΕ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ!

Αν καπνίζετε, το αποτελεσματικότερο θεραπευτικό μέτρο που μπορείτε να πάρετε για τη νόσο σας είναι να διακόψετε το κάπνισμα. Δεν έχει σημασία πόσο καιρό καπνίζετε ή πόσο καπνίζετε. Η διακοπή θα επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου σας και θα σας βοηθήσει να αισθανθείτε καλύτερα.

Κάντε το εμβόλιο κατά της γρίπης κάθε φθινόπωρο και το εμβόλιο κατά της πνευμονίας που χορηγείται μία φορά. Λοιμώξεις όπως η γρίπη και η πνευμονία μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στον πνεύμονά σας. Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να τις αποτρέψετε.

ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ Η ΧΑΠ;

Υπάρχουν 4 διαφορετικές μέθοδοι αντιμετώπισης της ΧΑΠ.

• Φάρμακα – Υπάρχουν πολλά φάρμακα για τη ΧΑΠ. Οι περισσότεροι ασθενείς χρησιμοποιούν εισπνεόμενα που ανοίγουν τους αεραγωγούς και μειώνουν το οίδημα. Συχνά οι ασθενείς χρειάζονται περισσότερα από ένα εισπνεόμενα ταυτόχρονα. Καθώς η νόσος χειροτερεύει, μερικοί ασθενείς χρειάζονται οξυγόνο. 

• Οξυγόνο 

• Πνευμονική αποκατάσταση – Οι ασθενείς μαθαίνουν να βελτιώνουν τα συμπτώματά τους με νέους τρόπους. Μαθαίνουν ασκήσεις και μεθόδους για να αναπνέουν και να ανακουφίζουν τα συμπτώματά τους. 

• Χειρουργική επέμβαση – Σπάνια, οι ασθενείς με σοβαρή ΧΑΠ θα υποβληθούν σε επέμβαση για να αφαιρεθούν τα πιο κατεστραμμένα τμήματα του πνεύμονά τους. Η επέμβαση αυτή μπορεί να αμβλύνει τα συμπτώματα, αλλά δεν είναι πάντα αποτελεσματική.